طی یک دهه، از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، بیش از ۴۲ هزار موتورسوار در جاده‌های ایران جان خود را از دست داده‌اند؛ آماری تکان‌دهنده که عمق یک فاجعه ملی خاموش را به تصویر می‌کشد. در حالی که بیش از ۹۵ درصد این قربانیان، مردان و اغلب سرپرست خانوار بوده‌اند، این پرسش اساسی مطرح می‌شود که در تمام این سال‌ها، صنعت بیمه به عنوان یکی از بزرگترین ذی‌نفعان این حوزه، کجا ایستاده و چه نقشی جز پرداخت خسارت پس از مرگ ایفا کرده است؟
آماری به وسعت یک شهر کوچک
مرگ ۴۲,۶۸۵ انسان در حوادث مرتبط با موتورسیکلت طی تنها ده سال، به معنای از دست رفتن جمعیت یک شهر کوچک است. این آمار هولناک، که اخیراً توسط یکی از مقامات مسئول اعلام شده، نشان می‌دهد که جاده‌ها و خیابان‌های کشور به قتلگاهی برای راکبان این وسیله نقلیه تبدیل شده‌اند. تمرکز بالای قربانیان در میان مردان، این بحران را به یک مسئله اجتماعی و اقتصادی نیز بدل می‌کند؛ هزاران خانواده با مرگ نان‌آور خود، با چالش‌های جدی روبرو شده‌اند. این اعداد دیگر صرفاً یک آمار نیستند، بلکه روایت یک دهه بی‌توجهی و قصور در حفاظت از جان شهروندان است.
پویش «نه به تصادف» و مطالبه‌گری از غایبان
در شرایطی که پویش‌هایی مانند «نه به تصادف» برای ارتقای فرهنگ رانندگی تلاش می‌کنند، این آمارها نشان می‌دهد که فرهنگ‌سازی به تنهایی کافی نیست. این پویش باید به بستری برای مطالبه‌گری جدی از نهادهای مسئول، به ویژه صنعت بیمه، تبدیل شود. چگونه می‌توان از مردم خواست به تصادف «نه» بگویند، در حالی که بازیگران اصلی این عرصه، با رویکردی منفعلانه، تنها نظاره‌گر این فاجعه بوده‌اند؟ این آمارها یک شکست بزرگ در سیاست‌گذاری‌های ایمنی را فریاد می‌زنند و نیازمند پاسخگویی فوری هستند.
صنعت بیمه؛ تماشاگر یا مسئول؟
نقش صنعت بیمه در این میان به شدت زیر سوال است. آیا وظیفه شرکت‌های بیمه تنها به صدور بیمه‌نامه شخص ثالث و پرداخت دیه پس از وقوع حادثه خلاصه می‌شود؟ در طول این دهه، این صنعت عظیم مالی چه سرمایه‌گذاری مشخص و مؤثری در زمینه آموزش رایگان، ترویج استفاده از کلاه ایمنی استاندارد، یا ارائه تخفیف برای رانندگان قانون‌مدار و ایمن انجام داده است؟ به نظر می‌رسد این صنعت، به جای ایفای مسئولیت اجتماعی خود در پیشگیری از حوادث، به یک تماشاگر تبدیل شده که تنها پس از وقوع تراژدی وارد عمل می‌شود. زمان آن رسیده که صنعت بیمه از یک نهاد خسارت‌پرداز به یک نهاد حافظ جان تبدیل شود و با اقدامات پیشگیرانه و خلاقانه، سهم خود را در پایان دادن به این چرخه مرگبار ایفا کند.
