پویش «آب را بیمه کنیم» که به ابتکار بیمه البرز راهاندازی شده، تلاشی تازه برای مواجهه با مسئله کمآبی از زاویهای متفاوت است؛ رویکردی که بهجای اتکا صرف به هشدارها و توصیههای عمومی، بر ایجاد انگیزه عملی برای تغییر رفتار خانوارها تمرکز دارد. در این طرح، هر خانوادهای که بتواند مطابق دادههای رسمی شرکت آب و فاضلاب (آبفا) مصرف آب خود را کاهش دهد، به همان میزان از تخفیف در بیمههای آتشسوزی و حوادث انفرادی بیمه البرز بهرهمند میشود.
از منظر خبری، اهمیت این پویش در همزمانی آن با تشدید تنشهای آبی در کشور قابل توجه است. کاهش منابع آب، افزایش مصرف و فشار بر زیرساختها، مدیریت تقاضا را به یکی از اولویتهای سیاستگذاری تبدیل کرده است. در چنین شرایطی، ورود یک شرکت بیمه به حوزه فرهنگسازی مصرف آب، نشانهای از گسترش دامنه مسئولیت اجتماعی بنگاههای اقتصادی و تلاش برای ایفای نقش فعالتر در مسائل عمومی است.
در بعد تحلیلی، نقطه قوت اصلی این طرح در پیوند دادن صرفهجویی با منافع مستقیم اقتصادی نهفته است. تجربه نشان داده است که آگاهیبخشی بهتنهایی، الزاماً به تغییر پایدار الگوی مصرف منجر نمیشود؛ اما وقتی کاهش مصرف به دریافت یک امتیاز ملموس گره میخورد، احتمال مشارکت خانوارها افزایش مییابد. تخفیف در بیمههای پرکاربرد، این پیام را منتقل میکند که رفتار مسئولانه میتواند به بهبود وضعیت اقتصادی خانوار نیز منجر شود.
اتکا به دادههای رسمی آبفا نیز یکی دیگر از ابعاد قابل توجه این پویش است. استفاده از شاخصهای واقعی مصرف، شفافیت طرح را افزایش داده و امکان ارزیابی دقیق میزان موفقیت آن را فراهم میکند. با این حال، موفقیت عملی این مدل وابسته به شفافیت در نحوه محاسبه کاهش مصرف و اطلاعرسانی دقیق به خانوارها درباره سازوکار بهرهمندی از تخفیفهاست.
در مجموع، پویش «آب را بیمه کنیم» را میتوان نمونهای از تلاش برای تلفیق فرهنگسازی عمومی با ابزارهای اقتصادی دانست. اگر این طرح بهصورت مستمر اجرا شود و به یک کمپین کوتاهمدت محدود نماند، میتواند به الگویی قابل تعمیم برای سایر حوزههای مسئولیت اجتماعی تبدیل شود؛ الگویی که نشان میدهد مشارکت بخش خصوصی در حل مسائل کلان، زمانی اثربخش است که منافع عمومی و انگیزههای فردی بهدرستی در کنار هم قرار گیرند.
